М.Өтемісұлы. «Арқаның қызыл изені-ай», «Баймағамбет сұлтанға айтқаны», өлеңдері

Тақырыбы   55

М.Өтемісұлы.

«Арқаның қызыл изені-ай», «Баймағамбет сұлтанға айтқаны», өлеңдері

Мақсаты

Өлеңнің мағынасын түсініп оқиды, өлеңді мәнерлеп

оқып,  еркін сөйлей білуге,  сөздік қорын дамытуға,тарихымызды  қорғауға, 

зерттей  білуге дағдыланады.

Жалпы мақсат

Тақырыпты  түсініп оқи білуге баулу. Тілін, сөздік қорларын дамыту арқылы сабаққа

деген қызығушылығын арттыру.

Күтілетін

нәтиже

Оқушыларды шығармашылық қабілеттерін жетілдіру

және олардың шығармамен  жұмыс істей

білу дағдыларын одан әрі дамыта білді.

7 модульдің

қолданылуы

АКТ”,

“Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер”, “Оқыту үшін  бағалау және оқуды  бағалау”, “Сыни тұрғыдан ойлауға

үйрету”,  “Оқытуды басқару және көшбасшылық”.

Қолданылатын

әдіс-тәсілдер

Кім жылдам,

Кім алғыр, Ойлан, бірік, бөліс. Дебат

Қолданылатын

ресурстар

Стикер, Кеспе қағаздар, плакат, постер, түсті

қағаз, маркерлер, компьютер, интерактивті тақта

Ұйымдастыру

кезеңі

Тренинг

Барлық

оқушыны ортаға шығарып шеңбер құрғызамын.

  Сәлемдесемін. Сыныптағы оқушылардың

келген-келмегендерін түгелдеймін.

Қалай

отыратындықтарын түсіндіремін.

Алтын

ереже құрудың жолдарын айтып түсіндіремін.

Мұғаліммен

сәлемдеседі.

Шеңбер

жасап бір-біріне жылы сөздер айтты.

Сыныптың

топ басшысы жоқтарды айтады.

Сабаққа

кедергі келтіретіндерді болдырмау шараларын жазып шығады. Оны тақтаға шығып

А1 форматтағы қағазға жазады.

Сабақ кезеңдері

Тапсырма

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Білім

Қызығушылық

тарын 

ояту

«Кім жылдам» 

Сұрақтар слайдта әр 

топқа  арналған  

Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы

диалогқа түсіру.

Слайда үй тасырмасын қайталауға сұрақтар жасалып,

интерактивті тақтада көрсетіледі.

Сыныпты «Мозайка»әдісі арқылы үш топқа бөлу.

І топ. «Білім»

ІІ топ.«Ғылым»

ІІІ топ.«Өнер»

Әр топқа бағалау парағын таратып беру

Мұғалім

берген тапсырманы орындау Слайдта жазылған барлық қайталау сұрақтары мен

тапсырмалар интерактиті тақтамен беріліп, әр топ өз білгендерін, білетіндерін

сыни тұрғыдан ойлау арқылы нақты дәлелдермен жауап береді

Түсіну

«Кім  алғыр» әдісі

Жаңа

сабақты бастамас бұрын ой қозғау мақсатында оқушыларға сұрақ арқылы

өткен  тақырыпты еске  түсіруге байланысты бірненше сұрақтар

дайындау. Үйге берілген

тапсырмалар бойынша ақынның бір өлеңін әр топтан бір оқушы мәнерлеп жатқа

айту және топ мүшелері өлеңнің бір шумағын құрылысына қарай талдау

тапсырылады

І топ. «Білім»Ереулі атқа ер салмай

ІІ топ.«Ғылым» Мұнар күн

ІІІ топ.«Өнер» Жалғыздық

Оқушылардың мұндағы мақсаты берілген

сұрақтарға жауап беріп, өз ой-пікірлерімен санаса білу

Топпен жұмыс жасау

Қолдану

«Ойлан, бірік, бөліс» арқылы

тақырыпқа  қатысты тақырыптар қолдану

Тақырыптың мағынасы мен идеясын ашып түсіну  үшін әр топқа тапсырма беріледі, әр топ өз

тапсырмасын орындаған соң екінші топқа ұсынады Жаңа

сабақ

Махамбет Өтемісұлы (1804 ж., Ішкі Бөкей Ордасы,

қазіргі Батыс Қазақстан облысының Жәнібек ауданының Нарын құмының Жанқұс

жері. — 1846 ж. қазан 20, Қараой өңірі, қазіргі Атырау облысының Махамбет

ауданы) — қазақтың әйгілі ақыны, күйші композиторы, отаршылдыққа қарсы Исатай

Тайманов бастаған көтерілісті (1836 - 1837) ұйымдастырушылардың бірі, осы

көтерілістің жалынды жыршысы.

Оқушыларға Махамбеттің өмірі мен шығармашылығы

жайлы бейнекөрініс көрсетемін

Байұлы ішіндегі Жайық - Беріш. Нәдір деген

кісіден Мәлі (кейбір деректе Құлмәлі, Құлманияз деп айтылады) туады. Мәлінің

қазақ әйелінен Өтеміс пен Шыбынтай, қалмақ әйелінен Қобылай туған. Өтемістен

- он ұл, Шыбынтайдан - төрт ұл, Қобылайдан - үш ұл туып, Мәлі ұлдың өзінен он

жеті немере сүйген адам. Бұл әулет Тайсойған құмындағы іргелі ауылдардың

бірі. Атасы Құлмәлі, әкесі Өтеміс те өз заманында айтулы тұлғалар болған,

Құлмәлінің тұқымынан би де, шешен де шыққан

Сергіту сәті (2 мин)

Топтық тапсырма: Үш топтың оқушылары бір -

біріне сұрақтар қояды?

Берілген

тапсырманы уақытылы орындау, сұрақтарға нақты жауап беру керек.Тапсырмаларын

бір –біріне көрсету арқылы ой бөліседі, тақырыптың мағанасын аша отырып өзара

топпен талалдайды

Сергіту сәті

«Таңда да, таста»

Оқушылармен

бірге сергіту сәтін жасау

Интербелсеңді тақтадағы тірек

сөздердің Махамбетке қатыстысын таңдап, қажет емесін алып тастау арқылы ойын

ойнайды.

Талдау

Топпен жұмыс  «Дебат» әдісі

«Арқаның

қызыл изені-ай», «Баймағамбет сұлтанға айтқаны»

Топтарға

жаңа тақырып бойынша және өткен сабақты толық меңгерту мақсатында тапсырмалар

беріледі.Сұрақтар мен қосымша тапсырмалар жаңа мтақырып бойынша, сабақты

қалай түсінгендігін  тексеру және жұмыс

істеу. Ой толғаныс (6мин)

Бекіту сұрақтары:

1. Махамбетті неге жауынгер ақын дейміз?

2. Махамбеттің неше бауыры және неше баласы

бар?

3. «Ереуіл атқа ер салмай» атты өлеңінің

негізгі идеясы қандай?

4. Ақынның алғаш өлеңдер жинағы қашан шықты?

5. Ақынның ерлікке, Отансүйгіштікке,

батырлыққа шақыратын қандай өлеңдерін білесіңдер?

6. Махамбеттің қандай күйлері бар?

Берілген тапсырманы уақытылы орындау,

топпен тапсырмаларды талқылау, әр топтан оқушыортаға шығып өз ойын және

пікірін бүгінгі  тақырып бойынша

жеткізу, талдау және бағалау, тапсырмаларды орынату

Берілген сұрақтар арқылы топтар бір-біріне сұрақ

қою арқылы диалогке түседі.

Жинақтау

Шығармашылық тапсырма

«Тақырыпты біз  былай түсінеміз»

(кітап,суретпен жұмыс, жинақтау, бағалау)

Мұғалім

жаңа тақырыпқа байланысты тапсырма қағаздарын таратады. «Инсерт» әдісін қолдана отырып сабақты

қорытындылаймын.

Оқушылардың

мақсаты берілген сұраққа өз ойларын 

қағазға жазып береді

Бағалау

Өзін-өзі

бағалау (2 мин)

Бағалау парақшасы мен бағалау шкаласын тарату. Топ жетекшісі өз топ мүшелерінің жұмысын

критерий бойынша бағалайды.

Оқушыларға жиынтық бағасы қойылады.

Өзін-

өзі топпен бағалайды

Рефлексия

Стикерлерді

толтыру

ББҮ кестесі

Сабақтан алған әсерлерін стикерлерге

жаздырамын.

Ұсынылған стикерді толтыру

Үйге тапсырма

«Дауылды

жылдың жалынды жыршысы» эссе жазу